Verkiezingsprogramma 2015-2019
7. EEN GROENER GELDERLAND (MILIEU, NATUUR EN LANDBOUW)
In Gelderland zijn prachtige landschappen met ruimte voor mens, dier en natuur. Gelderland is een groene en gastvrije provincie, die bezig is met een overgang naar een schone en duurzame economie waarin natuur en landbouw een belangrijke rol spelen. Maar er wordt volgens de SP niet altijd goed met al dat waardevols omgegaan. Denk aan de komst van megastallen. Gelderland kan een stuk groener met meer respect voor kleinschaligheid.
LANDBOUW, VEETEELT, TUINBOUW
De SP wil geen megastallen op het Gelderse platteland. In een megastal zitten duizenden varkens of een paar honderdduizend kippen. Megastallen zijn niet goed voor de dieren (denk aan de kwetsbaarheid voor dierziekten en het gebrek aan buitenlucht) en niet goed voor de gezondheid van mensen, en voor het landschap en het milieu. Maar bovenal gaat de ontwikkeling naar nog verdere schaalvergroting ten koste van kleinschalige boerengezinsbedrijven. De SP vindt dus groei van intensieve dierhouderij op de zandgronden in de Gelderse Vallei en de Achterhoek ongewenst en wil dat er grenzen gesteld worden. Ook de ontwikkeling naar concentratiegebieden van megakassen in de tuinbouw zoals in de Bommelerwaard bekijken we kritisch. Er is te weinig oog voor de leefbaarheid in het gebied en het maakt de regio economisch kwetsbaar.
De SP wil niet meer kwantiteit maar meer kwaliteit: koeien in de wei in plaats van het hele jaar in de stal. Geen bestrijdingsmiddelen gebruiken die zorgen voor bijensterfte, strengere handhaving op verboden middelen en beter aanpak van mestproblematiek. Behoud van de waardevolle kleinschalige landschappen (waar juist veel soorten goed gedijen). Ruimte voor biologische boeren, maar ook voor initiatieven als stadslandbouw (brengt voedselproductie weer dicht bij mensen) en voedselcollectieven (rechtstreeks contact tussen consumenten en boeren waardoor de boeren een betere prijs krijgen). De SP denkt dat een koerswijziging, richting een meer kleinschalige landbouw met meer kwaliteit en eerlijke prijzen, goed is voor Gelderland. Daarom stellen we voor een campagne te starten 'Made in Gelderland' waarin de aandacht voor eerlijke Gelderse producten wordt gepromoot. Zo maken we een keuze voor duurzamere landbouw en veeteelt aantrekkelijker.
NATUUR
Gelderland is een groene provincie met veel bijzondere natuur en landschappen. Daar verdienen we ook een deel van onze inkomsten mee. Het maakt Gelderland een aantrekkelijke provincie om in te wonen, werken en recreëren. De afgelopen tientallen jaren is veel geïnvesteerd in het met elkaar verbinden van natuurgebieden. Zo krijgen kwetsbare soorten meer ruimte en een betere overlevingskans. Bovendien maakt het Gelderland ook mooier. Deze plannen zijn nog niet geheel uitgevoerd en de SP is voor het voltooien van de eerder gemaakte plannen voor een groot natuurnetwerk. De provincie moet daarin blijven investeren. Ook het belang van duisternis en stilte in met name de grotere natuurgebieden onderschrijven we.
Overlast door bijvoorbeeld ganzen, wilde zwijnen of edelherten moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Dat kan door maatregelen als het verdrijven van de dieren van ongewenste plekken, het goed onderhouden van rasters en het beperken van bijvoeren. Zo willen we de jacht tot een minimum beperken. Daar waar wildschade toch optreedt, dient deze ruimhartig vergoed te worden.
De SP ziet kansen om meer te doen met de bijzondere wilde dieren die onze provincie rijk is. We willen dat er meer ruimte komt voor de 'Gelderse Grote Vijf', vijf iconen voor de Gelderse natuur: Edelhert, Wild Zwijn, Bever, Otter en Das. Een plan voor elk van deze vijf soorten zal de positie van Gelderland als recreatieprovincie verder kunnen versterken. In overleg met deskundigen worden de benodigde maatregelen uitgewerkt. Het gaat hier om bijzondere, aantrekkelijke diersoorten, die al in de Gelderse natuur aanwezig zijn en die een gebied voor bezoekers extra interessant maken.
De SP onderstreept het belang van het behoud van schaapskudden zowel voor het behoud van natuur- en landschap als vanwege de cultuurhistorische waarde die schaapskuddes voor Gelderland hebben.
MILIEU
De SP vindt dat mensen en de natuur beschermd moeten worden tegen vervuiling door bedrijven, bio-industrie en verkeer. De provincie speelt hierbij een rol door het wegverkeer te verduurzamen (bijvoorbeeld bussen die op elektriciteit of op groen gas rijden) en door streng toezicht te houden op bedrijven: scherpe milieuvergunningen en strikte handhaving zeker ook waar het risicobedrijven betreft. De SP wil dat klachten serieus genomen worden en dat de provincie bedrijven stimuleert om schoner en duurzamer te produceren. We willen dat asbest verantwoord verwijderd wordt en dat er geen vuil slib gestort wordt in schone plassen. We denken dat afval verantwoord moet worden verwerkt, maar ook dat uiteindelijk er helemaal geen afval meer hoeft te zijn, omdat afval grondstof kan worden. Zeker als producten worden ontworpen volgens het cradle to cradle-principe (van wieg tot wieg).
DUURZAME ENERGIE
De SP zegt ‘nee’ tegen de winning van schaliegas in en buiten Gelderland. Die winning gaat namelijk gepaard met grote milieugevolgen en risico's. Het draagt bovendien niet bij aan een gewenste omschakeling naar duurzame energie. Ook de mogelijke opslag van strategische voorraden gas of olie in zoutkoepels wijst de SP af.
De SP is voor een ambitieus provinciaal klimaatbeleid dat op termijn bijdraagt aan een energieneutraal Gelderland. Dat betekent nóg meer inzetten op energiebesparing, door verdere aanpak van de isolatie van huurwoningen. Ook een omschakeling naar duurzame, hernieuwbare energie is nodig, zoals zonne-energie, aardwarmte, bepaalde vormen van biomassa en windenergie. We zullen wel altijd kritisch kijken naar de effectiviteit van dit beleid. De maatregelen van de provincie moeten wel echt verschil maken, anders gaan we niet verantwoord om met gemeenschapsgeld.
De SP verwacht in de nabije toekomst een ware revolutie in de energievoorziening. Die gaat van fossiel en grootschalig naar duurzaam en kleinschalig. Steeds meer energie wordt lokaal duurzaam opgewekt, bijvoorbeeld met zonnepanelen op daken. Ook zijn lokale duurzame energiecorporaties stevig in opkomst. De SP wil dat de provincie deze ontwikkelingen omarmt. Daarvoor is het bijvoorbeeld van belang dat netbeheerder Alliander, waarvan de provincie 40 procent van de aandelen heeft, dit soort veranderingen actief ondersteunt.