h
1. Niemand aan de kant!

4. Klimaat en duurzame energie

De verandering van ons klimaat gaat grote gevolgen hebben, dat wordt steeds duidelijker. We moeten daarom als samenleving omschakelen van fossiele energie naar duurzame energie. De lasten van die verandering moeten eerlijk verdeeld worden, dat willen wij verankeren in het klimaatbeleid. De provincie moet er, bijvoorbeeld door een transitiefonds, voor zorgen dat mensen met een gemiddeld of laag inkomen gesteund worden zodat ze mee kunnen doen in de omschakeling. Op weg naar een klimaat- en energieneutrale samenleving blijft wat de SP betreft niemand achter.

4.1 KLIMAATRECHTVAARDIGHEID

Het huidige klimaatbeleid werkt niet goed genoeg en is onrechtvaardig. De CO2-uitstoot van Nederland loopt niet voldoende terug. De grote vervuilers worden ontzien terwijl huishoudens de rekening betalen. Er ontstaat langzaam maar zeker een tweedeling op het gebied van het klimaat. Zij die profiteren van alle veranderingen en zij die aan de kant staan. Vooral mensen met hogere inkomens weten de weg te vinden naar klimaatsubsidies. En mensen met lagere inkomens zijn niet in staat om verduurzaming van hun huis te financieren. De provincie zal het bestrijden van die klimaat-tweedeling tot speerpunt van haar beleid moeten maken: rechtvaardigheid is de basis voor duurzame verandering.

4.2 Vervuilers aanpakken

Wat de SP betreft is de tijd voorbij waarin grote bedrijven met zachte hand aangepakt worden. Het verlenen van vergunningen wordt een middel om bedrijven te verplichten flinke stappen vooruit te zetten: minder energie verbruiken en vooral duurzame energie benutten. Handhaven op milieuvergunningen kan en moet beter. Bedrijven worden gevraagd hun bijdrage te leveren aan energieopwekking door zonnepanelen op bedrijfspanden te plaatsen en het leveren van restwarmte aan warmtenetten.

Naast de industrie en het vervoer is er ook in de landbouw winst te behalen. Vooral de veeteelt is verantwoordelijk is voor een buitensporige bijdrage aan klimaatverslechtering.

De provincie doet onderzoek naar de afvalstromen in Gelderland en hoe deze zo beperkt mogelijk kunnen worden. Wij willen dat de vervuiler betaalt naar de mate waarin hij/zij vervuilt, nu en op langere termijn.

4.3 VAN HET GAS AF

Op termijn gaan we van het gas af. Niet alleen vanwege klimaatbeleid, maar ook uit solidariteit met de Groningers. We willen niet afhankelijk worden van schadelijke alternatieven zoals schaliegas. We kopen zeker geen aardgas in bij foute regimes in het buitenland. Bij woningen begint het bij goede isolatie, dat scheelt aanzienlijk in stookkosten en verbruik van energie, waaronder veel gas.

We kunnen alleen van het gas af als dat betaalbaar en rechtvaardig wordt geregeld. Een financiële bijdrage vanuit de rijksoverheid is daarvoor nodig.

Duurzame energie, zoals wind en zon, speelt daarbij een belangrijke rol. De provincie moet ook doelgericht onderzoek doen naar de mogelijkheden van groene waterstof in Gelderland.

4.4 Zeggenschap OVER ONZE ENERGIE

We hebben een gemeenschappelijk doel waar uiteindelijk iedereen van meeprofiteert. Mede daarom moeten we de betrokkenheid van mensen vergroten bij het ontwikkelen en uitvoeren van duurzame projecten. Initiatieven van onderop, denk aan energiecorporaties van bewoners, verdienen alle steun van de provincie, zeggen wij.

Collectieve energieprojecten zoals warmtenetten komen, wat ons betreft, in publieke (overheids-)handen. We willen niet afhankelijk zijn van commerciële (buitenlandse) bedrijven. Zo zorgen we voor democratische controle op onze energievoorziening. Daarom richten we de Gelderse Duurzame Energieontwikkelingsmaatschappij op, waarvan ten minste 51% van de aandelen in handen van de provincie is, dus in handen van de Gelderlanders.

4.5 KLIMAAT- EN ENERGIEFONDS

We investeren via het al bestaande Klimaat- en energiefonds in projecten, organisaties, bedrijven en onderzoeken die een werkelijke bijdrage leveren aan het doel: een stevige vermindering van de druk op het klimaat. Het huidige fonds wordt, wat de SP betreft, substantieel uitgebreid. Daarmee vergroten we de mogelijkheid tot langjarige investering en ontstaat ruimte voor pioniers. In de duurzame energiesector kan veel geld terugverdiend worden, zeker op de middellange en lange termijn.

De SP wil dat er een groene industriepolitiek gevoerd wordt. Wij willen dat CO2-uitstoot drastisch verminderd wordt in productieprocessen. Dus investeren we in onderzoek naar vermindering in productie, kiezen we voor bedrijven die zich hier vestigen en minimale uitstoot hebben (voorwaarden vestigingsklimaat) en eisen we bij vergunningen dat bedrijven schoner produceren.

4.6 Energie opwekken

Als we onze doelstellingen op het gebied van klimaat en energie willen behalen dan moeten we veel duurzame energie opwekken. Wat ons betreft kiezen we in ieder geval voor wind- en zonne-energie. Niet elke bron kan ook overal optimaal benut worden. Windenergie moet vooral langs de grote verbindingswegen (snelweg, waterwegen), op industrieterreinen en op zee worden opgewekt. Er zijn in Gelderland nog vele openbare gebouwen, corporatiewoningen en bedrijven met daken die geschikt zijn voor zonnepanelen. Zonneparken in de natuur zijn wat ons betreft een laatste optie.

Niet elke energiebron is inzetbaar. Zo tekent de SP al jaren bezwaar aan tegen (het opschalen van) de productie en het gebruik van biomassa. Het verbranden van houtige biomassa produceert juist meer CO2 en stuwt de vraag naar brandhout op. Wij zijn tegenstander van megamestvergisters, zoals in Groenlo.

We hechten sterk aan een breed draagvlak onder ingrijpende, landschappelijke beslissingen zoals windparken. Het democratisch proces hierbij moet goed ingericht zijn en alle stappen daarin worden aantoonbaar doorlopen. We willen niet naar een situatie waarin belangrijke beslissingen alleen door een afdwingende overheid worden genomen. Een ruimhartige compensatie voor omwonenden is essentieel. Daarbij denken we niet aan een afkoopsommetje, maar aan een lange termijn vergoeding en het delen in de winst voor omwonenden.

4.7 Vergroenen

We zetten stevig in op het vergroenen van steden en woonkernen. Daartoe roepen we een groen fonds in het leven. De aanleg van parken, kleine bossen (tiny forests), stadstuinen en groene daken wordt gestimuleerd, net als stadslandbouw. Vergroenen is ook het actief verminderen van verhard oppervlak: we omarmen Operatie Steenbreek (stenen eruit, groen erin). We dagen gemeenten uit om een aanzienlijk deel van het onbenut agrarisch gebied te beplanten met (voedsel)bomen: dat vergroot de natuurlijke opslag van CO2, verbetert de waterhuishouding en regelt de temperatuur beter. Dit ondersteunen we met het beschikbaar stellen van Gelderse (fruit)bomen en doen we in samenspraak met organisaties zoals de Gelderse Natuur en Milieu Federatie (GNMF) en Instituut Voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN).

4.8 Groene werkgelegenheid

We hebben oog voor de voordelen en economische kansen die de omschakeling naar een duurzame economie biedt. Veel mensen zullen in de duurzame sector een baan vinden. Nu al zien we een flinke groei in bijvoorbeeld het installeren van zonnepanelen en het bouwen en onderhouden van windmolens. Omscholingen kunnen ervoor zorgen dat meer mensen hiervan profiteren. De SP zal hier blijvend aandacht voor vragen bij bedrijven, opleidingen en het Gelders industriebeleid.

U bent hier