Gelderland

De Gelderse fracties van de SP, PvdD, PvdA en GroenLinks stellen opnieuw vragen aan het provinciebestuur over de gezondheidsrisico’s voor omwonenden van geitenhouderijen. Aanleiding is het advies van de Gezondheidsraad aan overheden om uit voorzorg meer maatregelen te nemen. De partijen willen weten of het provinciebestuur voornemens is dit advies op te volgen, en bijvoorbeeld te verbieden dat geitenhouderijen binnen 2 kilometer van woningen komen te staan. “De gezondheid van omwonenden moet zwaarder wegen dan de commerciële belangen van bedrijven”, zegt SP-Statenlid Carla Claassen.

Advies gezondheidsraad
De Gezondheidsraad adviseert overheden om meer maatregelen te nemen om de gezondheid van omwonenden van geitenhouderijen te beschermen. Aanleiding is een onderzoeksrapport van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) uit juli 2025, waaruit blijkt dat er waarschijnlijk een oorzakelijk verband is tussen geitenhouderijen en longontstekingen onder bewoners van de nabije omgeving. De Gezondheidsraad vindt dit voldoende aanleiding om extra maatregelen aan te raden. Daarbij hoeft er geen aanvullend onderzoek te worden afgewacht – het voorzorgsbeginsel is voldoende reden om dit nu al te doen.

Gedeputeerde Staten wil opnieuw uitstel
In de huidige provinciale omgevingsverordening staat dat het moratium uiterlijk 1 januari 2026 opgenomen moet zijn in het omgevingsplan. Gedeputeerde Staten wil dat uitstellen naar 1 januari 2028, om gemeenten de tijd te geven het advies van de Gezondheidsraad ‘te overwegen’. De SP vindt dit onnodig uitstel wat omwonenden en ondernemers jaren in onzekerheid laat. Het moratorium is er immers al sinds 2017, en een verbod hangt ook al jaren in de lucht. 

Eerder onderzoek RIVM
Uit antwoorden op eerdere vragen van de SP blijkt dat er in Gelderland 324.000 mensen binnen 2 kilometer van een geitenhouderij wonen, waarvan 10.000 binnen 100 meter. Binnen de straal van 2 kilometer is er volgens het RIVM 20-30 % meer kans op longontstekingen. Dat betekent landelijk 1200 tot 6600 extra longontstekingen per jaar. Follow the Money concludeerde in 2020 al dat 375.000 Gelderlanders extra risico liepen op longontstekingen. In Gelderland waren er destijds 128 geitenhouderijen, waarvan de meesten zich bevonden in de Gelderse Vallei. 

Bijlage: 

Lees hier het advies van de Gezondheidsraad

Lees hier de vragen