Gelderland

Enkele dagen geleden heeft de SP een oproep gedaan aan alle provinciebesturen om sneller werk te maken van het volledig publiceren van "Risicokaarten" op internet. Volgens Minister Remkes van Binnenlandse zaken zou daarbij de veiligheid in het geding kunnenkomen, omdat terroristen op deze manier gemakkelijker hun doelwit zouden kunnen uitzoeken. De SP is het niet eens met de minister, zo staat in bijgaand artikel.

Terrorisme en de risicokaart

Inleiding

Sinds 11 september 2001 is terrorisme dagelijks op het politieke toneel opgevoerd. In 2003, toen de inventarisatie voor de risicokaarten is begonnen, heeft de AIVD onderzocht of publicatie van de risico’s zou kunnen leiden tot meer aanslagen. Indertijd was de conclusie dat publicatie van de gegevens ‘mogelijk een uitnodigende werking zou kunnen hebben op kwaadwillenden; niet alleen terroristen, maar ook criminelen en vandalen.’

Sindsdien is er discussie gevoerd over wat er wél, en wat níet op de risicokaart zou moeten verschijnen. In het najaar van 2004 laaide het debat wederom op, gevoed door de VVD-er Paul de Krom en toenmalig VVD-er Geert Wilders. Hun standpunt: ‘We mogen terroristen geen hitlijsten geven.’

De Krom en Wilders wilden dat de effectstralen niet op de kaart komen te staan. De discussie krijgt sinds de publicatie van de risicokaart van Overijssel steeds meer aandacht in de media: onder andere in de bladen ‘Provincies.nl’ en ‘HP de Tijd’. Minister Remkes beraadt zich momenteel op eventuele wettelijke stappen die ondernomen kunnen worden tegen de publicatie van effectstralen.

Effectstralen

De effectstralen op de risicokaarten geven weer hoe groot de invloed op de volksgezondheid zal zijn na een eventueel ongeluk. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde “1 % letaliteitsgrens”; dit houdt in dat bij een ongeluk 1% van de mensen die binnen die grens aanwezig zijn, zullen sterven.

• Argumenten tegen de publicatie van effectstralen zijn:
1. De AIVD stelt dat het publiceren van risico’s geen significant gevaar van terrorisme oplevert, maar de publicatie van effectstralen wél. Publicatie van effectstralen levert een makkelijke hitlijst voor terroristen.
2. De informatie over effectafstanden kan vandaag de dag al worden opgevraagd bij het gemeentehuis, hiervoor hoef je slechts je paspoort te tonen. De informatie is al beschikbaar voor geïnteresseerde burgers.
3. De risico-informaties, bijvoorbeeld 1% letaliteit, zijn niet gemakkelijk te interpreteren voor leken.

• Argumenten voor het publiceren van de effectstralen zijn:
1. De risicokaart zou nutteloos zijn wanneer burgers niet begrijpen wat de risico’s zijn voor hun eigen woonomgeving. Weergeven van de locaties is niet afdoende, ook de effectafstanden horen hierbij.
2. Terroristen hebben al toegang tot de informatie: nu zijn alleen de burgers de dupe van het achterhouden van de effectafstanden.
3. Er is een grote behoefte aan informatie van dit soort getuige de enorme bezoekerscijfers van www.rechtomteweten.nl, een site die per postcode de risico’s op kanker weergeeft.
4. Mensen voelen zich minder ongerust als de exacte omvang van de risico’s in hun omgeving bekend is. Dit blijkt ook uit de hiervoor genoemde site.
5. Mocht een ongeluk plaatsvinden, kan men sneller reageren doordat zij begrijpen hoeveel invloed het ongeval op hun woonomgeving heeft.
6. Bedrijven zullen veiliger en milieuvriendelijker gaan produceren om zo naam te maken als ‘niet-risicovol’ voor de omgeving. Dit effect was meteen te zien in Australië, nadat daar een risicokaart werd gepubliceerd.
7. De meeste terroristische aanslagen worden niet gepleegd op plaatsen die bekend staan als industrieel risicovol, maar op publieke plaatsen. De aanslagen op New York en Madrid hadden niks te maken met een eventuele risicokaart.

Al met al is het belangrijk om de afweging tussen de terroristische dreiging en positieve effecten van de verspreide kennis te maken.

Conclusie

Tegenargument 3 kan verworpen worden mits er voldoende goede informatie bij een risicokaart meegegeven wordt. Het voorargument 2 weegt op tegen het tegenargument 2. De veiligheid van een land wordt verbeterd door de publicatie van de risicokaarten omdat bedrijven veiliger worden, mensen meer bewust zijn van de risico’s en omdat zij zich prettiger voelen bij volledige informatie. De zwakke uitspraak van de AIVD dat publicatie mogelijk een uitnodigende werking zouden kunnen hebben legt hiertegen niet genoeg gewicht in de schaal. De SP stelt dan ook dat de effectstralen het beste wél gepubliceerd kunnen worden.

Introductie bij de risicokaart van Gelderland

De risicokaart van Gelderland

Het SP-rapport over de provinciale risicokaarten (Let op, PDF-bestand!)

SP biedt ook in Overijssel rapport risicokaarten aan...

...evenals in Noord-Brabant.