Gelderland

In de Statenvergadering van 24 september hebben provinciale staten het klimaatprogramma 2008-2011 “Aanpakken en Aanpassen” aangenomen. Met dit programma wil de provincie Gelderland ook haar steentje bijdragen aan het voorkomen van klimaatverandering en aan de noodzakelijke aanpassingen als gevolg van het veranderend klimaat (zoals bijvoorbeeld hogere waterafvoer rivieren). Tot verbijstering van de Gelderse SP, weigert gedeputeerde Van der Kolk (CU) te garanderen dat haar klimaatprogramma niet zal leiden tot de kap van tropische bossen en meer honger in de wereld.

De SP is blij dat er, twee jaar nadat de film van Al Gore iedereen in Nederland wakker schudde, nu eindelijk ook een Gelderse klimaatprogramma is. Woordvoerder en fractievoorzitter, Eric van Kaathoven: ‘Dat wij hier onze bijdrage leveren is een kwestie van internationale solidariteit. Want de gevolgen van klimaatverandering zullen met name de allerarmsten treffen. Waar een rijk land als Nederland hogere dijken nog wel kan betalen, is dat voor een land als Bangladesh een heel ander verhaal.’
De SP kon met de meeste onderdelen ook instemmen. Bijvoorbeeld de inzet op besparing van energie, warmte-koude opslag en het gebruik van zonne-energie, windenergie en aardwarmte. Maar op drie punten uitte de SP stevige kritiek.

Ten eerste wordt de SP niet warm of koud van klimaatcafes, klimaatsongs (de wedstrijd voor klimaatsongs leverde voor zover bekend nul inzendingen op), klimaatdebatten, -prijzen en -parels. Van Kaathoven: ‘Er is genoeg gepraat, tijd voor actie!’ Dus stemde de SP tegen dat programmaonderdeel (communicatie) ten koste van zo’n half miljoen euro, toen bleek dat de gedeputeerde het nut ervan niet kon uitleggen en ook niet bereid was dit onderdeel te schrappen.

Ten tweede heeft de SP een voorstel gedaan om het programma echt integraal te behandelen en niet los te zien van ander beleid van de provincie. De SP wil geen klimaatbeleid met oogkleppen op. Eric van Kaathoven: “Dit houd in dat we willen dat besluiten die grote gevolgen kunnen hebben voor het klimaat, zoals bijvoorbeeld de doortrekking van de A15, getoetst worden. Deze gevolgen moeten in kaart worden gebracht en waar ondanks deze gevolgen toch doorgezet wordt, moet er extra klimaatbeleid ter compensatie, komen. Anders halen we de doelen nooit.” Een voorstel van de SP kreeg steun van GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren. Maar noch gedeputeerde, noch coalitiepartijen wilden de oogkleppen echt afdoen. Wel werd met steun van de SP een motie van de Christen Unie aangenomen die zegt dat bij alle relevante besluiten naast een financiële paragraaf ook een klimaatparagraaf moet komen. Dat is dus een stap in de goede richting.

Ten derde wil de SP dat het klimaatprogramma dat bedoeld is om het klimaat te verbeteren ook inderdaad het klimaat verbetert en niet verslechtert en niet allerlei ongewenste neveneffecten heeft. Dat betekent dat met name de onderdelen die gaan over het stimuleren van biomassa, bio-energie en biobrandstof, kritisch bekeken moeten worden. Om te voorkomen dat er allerlei ongewenste neveneffecten optreden heeft de SP fractie een voorstel gedaan met steun van GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren. Dit voorstel kreeg echter geen meerderheid. En gedeputeerde Van der Kolk (CU) was niet bereid om te garanderen dat haar beleid niet allerlei ongewenste neveneffecten zal hebben. Daarom heeft de SP op dit onderdeel tegen het klimaatprogramma gestemd.

Eric van Kaathoven licht dit ingewikkelde wereldprobleem toe: ‘Met het gebruik van bijvoorbeeld houtresten uit onderhoud in de bossen, voor de opwekking van energie is weinig mis. Maar de massale teelt van energiegewassen kan leiden tot het kappen van bossen en zo tot het verdwijnen van soorten. Het kan de voedselproductie verdringen en zo leiden tot hogere voedselprijzen. Dat zien we nu al gebeuren. En daar worden vooral de allerarmsten de dupe van. Zo leidde de vraag naar biobrandstoffen (maïs) in de VS tot hogere prijzen voor tortilla’s in Mexico. En ook bij de hogere graanprijzen speelt de vraag naar biomassa een rol. Deskundigen waarschuwen dat we geen voedsel in de tank moeten stoppen. Gelderland sluit de import van biomassa niet uit maar stimuleert het gebruik van biobrandstoffen juist. Daarmee lopen we dus het risico dat we de honger in de wereld stimuleren’

‘Ook het gebruik van bijvoorbeeld mest uit de bio-industrie is niet duurzaam. Koeien en varkens krijgen soja waarvoor in landen als Argentinie en Brazillie waardevolle natuur zoals tropische bossen moet wijken. En waar we ten slotte ook niets mee opschieten, is als we in Nederland zogenaamde eerste generatie biobrandstoffen als koolzaad gaan telen. Het klinkt sympathiek maar levert over de gehele keten berekend minstens net zoveel uitstoot van broeikasgassen op als die van gewone benzine. Dat komt door de energie die nodig is bij onder andere de productie van kunstmest. Dat moeten we dus niet stimuleren. Anders spannen we het paard achter de wagen.’