Gelderland

Uit antwoord op schriftelijke vragen van de Gelderse SP blijkt dat de provincie Gelderland de export van teerhoudend asfalt naar het buitenland niet aanpakt. De SP wilde weten wat Gelderland doet om te voorkomen dat teerhoudend asfalt van Gelderse wegen tot problemen elders leidt. De fractie vindt de antwoorden van het college teleurstellend en zal deze zaak aan de orde stellen bij de eerstvolgende commissievergadering milieu.

De SP wilde van de provincie Gelderland weten wat zij doet om te voorkomen dat kankerverwekkend teerhoudend asfalt (TAG) naar het buitenland wordt geexporteerd. Dit oude asfalt (tegenwoordig gebruiken we bitumen in plaats van teer) kan en moet in Nederland gereinigd worden maar er verschijnen berichten in de media dat het vanwege de lagere kosten op diverse plekken zonder verwerking naar het buitenland gaat.

Uit antwoord op de vragen van de SP blijkt dat niet duidelijk is hoeveel van het geexporteerde teer uit Gelderland komt, dat in het verleden ‘op circa 50% lengte van onze wegen een verdachte locatie is gevonden’. En dat ‘op basis van die schatting en het uitgevoerde onderhoud zal het gaan om circa 500.000-800.000 ton TAG’. Dat de provincie geen overzicht heeft van de hoeveelheden TAG die de laatste jaren verwijderd zijn. Dat de provincie niet kan zeggen welke prijzen betaald zijn voor verwerking van het asfalt. Dat de provincie in de contracten niet expliciet de eis van thermische reiniging heeft opgenomen. Dat de provincie dus ook geen enkele garantie geeft dat het teerhoudende asfalt daadwerkelijk thermisch gereinigd is en dat de provincie Gelderland ook niet bereid is deze eis voortaan op te nemen. De provincie noemt dit zelfs ‘niet direct wenselijk’. En tenslotte is de provincie Gelderland niet bereid om contact op te nemen met het CROW en samen met andere wegbeherende overheden de Code Milieu Verantwoord Wegbeheer (Code MVW) te ondertekenen waarin wordt vastgelegd dat wegbeheerders zich houden aan thermische reiniging van teerhoudend asfalt.

De Gelderse SP vindt de antwoorden van het dagelijks provinciebestuur erg formalistisch en teleurstellend. Woordvoerder Alex Mink: “Het gaat hier om de gezondheid van arbeiders in het buitenland en bovendien om heel veel gemeenschapsgeld. Stel dat de provincie nog 800.000 ton voor 35 euro per ton heeft te verwerken en dat wordt via export voor maar 10 euro per ton afgevoerd en niet thermisch gereinigd dan gaat het dus om 20 miljoen gemeenschapsgeld. Dat geld gaat dan in de zakken van mensen die het niet zo nauw nemen met milieu en volksgezondheid buiten Nederland. En daar weigert de provincie iets aan te doen?”

Achtergrondinformatie

In het Landelijk Afvalbeheersplan is de verplichting opgenomen om het thermische te reinigen. De verwerkers hebben nu echter op grond van een Europese regel een maas in de wet gevonden om het veel goedkoper te kunnen exporteren. Het gevolg daarvan kan zijn dat mensen in onder andere Letland, Estland en Polen door Nederlands (en mogelijk ook Gelders) wegen afval te maken kunnen krijgen met een verhoogde kans op long- en blaaskanker. De SP vindt dat niet acceptabel. De SP doet een beroep op de wegbeheerders als provincies en gemeenten. Deze overheden hebben als verantwoordelijk wegbeheerder ook de mogelijkheid om bij aanbesteding in contracten voor wegwerkzaamheden thermische reiniging als voorwaarde op te nemen en zo export naar het buitenland te voorkomen.

Thermische reiniging houdt in dat de kankerverwekkende stoffen door verhitting uit het asfalt worden verwijderd. Daarna kan het asfalt weer worden gebruik als verharding onder wegen en dijken. De Thermische reiniging is duurder dan exporteren. Wegbeheerders als provincies betalen al wel op basis van de Nederlandse regels voor thermisch reinigen van duizenden tonnen teerhoudend asfalt. De asfaltverwerkers die nu exporteren steken dus ook nog eens dikke winsten aan gemeenschapsgeld in hun zak. Er wordt in feite niet geleverd wat van ze verwacht wordt.

Schriftelijke vragen en antwoorden SP-kamerlid Remi Poppe
Schriftelijke vragen en antwoorden SP-statenleden Mink en van Kaathoven