Gelderse SP wil statenenquête naar zaak Vrienden van Vitesse
Gelderse SP wil statenenquête naar zaak Vrienden van Vitesse
De Gelderse SP wil dat provinciale staten van Gelderland een enquêtecommissie instellen naar de gang van zaken rondom de toegezegde provinciale steun aan de vrienden van Vitesse in 2001. De Hoge Raad oordeelde vrijdag in een zeer uitzonderlijk arrest dat de toenmalige gedeputeerden zodanig handelden dat de stichting vrienden van Vitesse er van uit mocht gaan dat de provincie de noodlijdende voetbalclub financieel te hulp zou schieten.
Daarmee maakten de gedeputeerden een inbreuk op de rechten van provinciale staten. Een claim van 30 miljoen dreigt. De statenenquête moet meer duidelijkheid verschaffen over wat er mis is gegaan en lessen voor de toekomst trekken.
De Gelderse SP fractie stelt voor een provinciale statenenquête in te stellen naar de gang van zaken in de zaak Vitesse/Gelredome. In een statenenquête kunnen de toenmalige betrokken bestuurders en ambtenaren als getuigen worden opgeroepen en onder ede worden gehoord. Dit is een zwaar middel maar SP-statenlid Alex Mink vindt dat het toch moet worden ingezet. Mink: ’Het gaat hier over miljoenen aan gemeenschapsgeld die de provincie nu kwijt is. Die toezeggingen van gedeputeerden zijn gedaan zonder steun van provinciale staten. Daarmee hebben bestuurders geld uitgegeven tegen de wil van de staten in. Dat lijkt me in strijd met het budgetrecht dat stelt dat de staten over de uitgaven gaan. Goed onderzocht moet worden wat er mis is gegaan en in welke mate dat de Gelderse bestuurders dit te verwijten is. Daarvoor moet de onderste steen boven. Ook om lessen voor de toekomst te kunnen trekken trouwens. Voorkomen moet worden dat de provincie vaker tientallen miljoenen gemeenschapsgeld kwijt raakt als gevolg van een paar achterkamertjesgesprekken.”
Medio 2001 verkeerde de Arnhemse voetbalclub Vitesse in een zeer slechte financiële situatie. De club leed miljoenenverliezen en had grote schulden aan de toenmalige hoofdsponsor NUON. Op initiatief van toenmalig gedeputeerde Jacobs van financiën werden er besprekingen over een reddingsplan gevoerd. Tijdens deze gesprekken werd afgesproken dat de provincie een financiële bijdrage zou leveren aan het verlagen van de huursom die Vitesse aan het Gelredome was verschuldigd. Destijds bleek er geen politieke steun in Provinciale Staten voor een provinciale bijdrage in de redding van Vitesse te bestaan.
De Vrienden van Vitesse (een club vermogende geldschieters) spande een rechtszaak aan tegen de provincie Gelderland om alsnog de toegezegde financiële steun te krijgen. De rechtbank Arnhem verwierp de vordering van de Vrienden van Vitesse maar het gerechtshof Arnhem oordeelde dat de gedeputeerden het initiatief namen tot gesprekken over financiële steun en daarbij Vitesse en haar financiers ertoe bewogen om financiële verplichtingen op zich te nemen. Daarbij werden door gedeputeerde Jacobs gedetailleerde financiële instructies gegeven en zegde toenmalig Commissaris van de Koningin Kamminga aan de KNVB toe dat de provincie tijdig te hulp zou schieten om de licentie van Vitesse te redden. Zij konden dan ook weten dat Vitesse forse financiële schade zou oplopen als provinciale staten, het bevoegde orgaan, de plannen zouden verwerpen maar maakten geen voorbehoud over de noodzakelijke instemming van de provinciale volksvertegenwoordiging. Daarmee werden Vitesse en haar financiers op het verkeerde been gezet, aldus het gerechtshof.
De Hoge Raad volgde afgelopen vrijdag de redenering van het Arnhemse gerechtshof. De provincie Gelderland is daarmee gebonden aan de toezegging aan Vitesse en haar financiers. De stichting Vrienden van Vitesse gaan een schadevergoedingszaak bij de Arnhemse rechtbank aanspannen en eisen in totaal 30 miljoen Euro.
Dit is een uitzonderlijk arrest want normaliter neemt de rechter helemaal niet snel aan dat een bestuurder een overheid bindt zonder daartoe bevoegd te zijn. De Arnhemse rechtbank oordeelde vanwege die reden in 2006 dat de Vrienden van Vitesse geen schadevergoeding konden krijgen. Mink: “Centrale vraag is nu of dit een bijzonder geval is waarbij de Gelderse bestuurders niet zo handig hebben geopereerd en soortgelijke gevallen niet snel voor zullen komen, of dat bestuurders gemakkelijk in de val van onterecht gewekte verwachtingen trappen. Dat is ook van belang om te beoordelen of na de misstap in 2001 slim gehandeld is. Er zou veel eerder en goedkoper een deal met de Vrienden gesloten kunnen zijn maar de provincie koos voor het afwachten van de rechtsgang tot de hoogste rechter. Een statenenquête kan provinciale staten helpen bij het onderzoeken van de feiten als voorbereiding op het trekken van politieke conclusies.”