Gelderland

De Gelderse SP dient vandaag bij de behandeling van de begroting van de provincie Gelderland voor 2025 een voorstel in om 1 miljard van de ‘Nuon-gelden’ te investeren in de Gelderse samenleving. Gelderland is van alle provincies het rijkst en investeert ongeveer de helft van het gemiddelde van alle provincies terwijl de samenleving kampt met grote problemen zoals woningnood, gebrek aan betaalbaar en goed openbaar vervoer en energiearmoede. Met het geld kunnen bijvoorbeeld 10.000 extra sociale huurwoningen gebouwd worden, veerponten in de vaart gehouden worden, huizen van mensen met een laag inkomen geïsoleerd en van zonnepanelen voorzien worden, nachtbussen terugkeren en kan er gratis regionaal openbaar vervoer voor minima komen.

De Gelderse SP-fractie wil dat er een einde komt aan wat fractievoorzitter Eric Van Kaathoven Gelderse gierigheid noemt. Van Kaathoven: ‘Het is niet de taak van een provincie om miljarden op te potten, al helemaal niet als de samenleving kampt met een reeks van crisissen waarvoor dat geld hard nodig is. Zo zijn er lange wachtlijsten voor een sociale huurwoning en zijn er zelfs mensen die op straat slapen. Er zijn Gelderlanders die de busrit om naar familie, vrienden of het ziekenhuis niet kunnen betalen als die bus al rijdt. Er zijn veerboten die uit de vaart dreigen te gaan omdat opvolgers niet genoeg geld hebben. Nachtbussen die onze jongeren veilig thuis brengen na een avondje stappen rijden sinds Corona niet meer. Een deel van de Gelderlanders woont in slecht geïsoleerde huizen en kan zelf geen zonnepanelen betalen waardoor ze de energierekening alleen met veel moeite kunnen betalen. 54.425 Gelderse huishoudens kampen met energiearmoede. De provincie kan daar wat aan doen en gaat dat ook doen wat de SP betreft.’

Gelderland rijkst maar ook gierigst
Gelderland is veruit de rijkste provincie. Per inwoner heeft Gelderland zo’n 2.000 euro eigen vermogen, dat is twee keer zoveel als het gemiddelde van alle provincies (zo’n 1.000 euro). De enige provincie die een beetje in de buurt komt is Noord-Brabant maar die zit dichter bij de 1.500 dan bij de 2.000.

Tegelijkertijd investeert Gelderland per inwoner ongeveer de helft van wat andere provincies gemiddeld investeren. Zo’n 25 euro per inwoner in plaats van 50 euro en zitten de absolute investeringen ook onder het landelijk gemiddelde.
Zo blijkt uit het rapport van Deloitte Financieel beeld Provincie Gelderland (Rekeningcommissie 11 september 2024 https://gelderland.notubiz.nl/document/14518301/1, zie grafieken hieronder).

1 miljard voor Gelderland
De SP stelt voor om 1 miljard van de nog beschikbare 2,4 miljard van de gelden verkregen met de verkoop van de aandelen van Nuon aan het Zweedse Vattenfall te investeren in de Gelderse samenleving. De fractie geeft een aantal voorbeelden van hoe dat geld te investeren. Zo kunnen er door het financieren van de zogenaamde ‘onrendabele top’ voor sociale huurwoningen die volgens informatie van de provincie gemiddeld 14.000 euro betreft, veel extra sociale huurwoningen gebouwd worden door woningbouwcorporaties. Bijvoorbeeld 10.000 voor een bedrag van naar schatting 140 miljoen. De verdwenen nachtbussen kunnen terug komen, veerponten kunnen in de vaart gehouden worden, huizen van mensen met een laag inkomen geïsoleerd en voorzien van zonnepanelen, er kan gratis regionaal openbaar vervoer komen voor mensen met een laag inkomen zoals in Limburg. Ook investeringen in cultuur, meer natuur en duurzamere landbouw zijn wat de SP betreft een optie.

Van Kaathoven denkt dat het de hoogste tijd is om het geld te investeren in de Gelderse samenleving: ‘Ook na zo’n extra investering van 1 miljard blijft Gelderland ruim voldoende eigen vermogen houden. Het is zelfs de vraag hoe lang de situatie houdbaar is dat een provincie miljarden aan extra vermogen heeft en of we door het Rijk niet extra gekort gaan worden? Dan kun je het geld maar beter zelf investeren. Natuurlijk, niet alles kan van 1 miljard, maar het is heel veel geld en stel je eens in wat voor verschil we daarmee kunnen maken in de levens van veel Gelderlanders. Eindelijk een betaalbare woning bijvoorbeeld, dat is zo ontzettend belangrijk voor iemand die daar al jaren op wacht!’

Foto: Deloitte / Deloitte

Foto: Deloitte / Deloitte

Bijlage: 

Lees hier het voorstel van de SP