Gelderland

De perikelen rondom het functioneren van Syntus geven vooral aan dat marktwerking in het openbaar vervoer niet werkt. Hoe kan het ook het ook anders als de macht in handen blijft van enkelen. De ondernemingsraad van Syntus legt keer op keer de vinger op de zere plek. Commissarissen die met andere belangen bij het bedrijf aangeschoven zijn (NS en Connexxion) functioneren niet. De "treinmarkt" is ook te klein in Nederland om concurrerend te zijn. Daarbij is de SP van mening dat goed openbaar vervoer een publieke zaak is en derhalve onder democratische controle dient te werken. Grote jongens als NS en Connexxion zullen snel geneigd zijn winsten te halen door personeel minder te betalen of slechter materieel in te zetten.

Syntus heeft laten zien dat het anders kan. Werken in een overzichtelijke regio. Licht materieel leidt tot minder overlast. Medewerkers van het bedrijf voelen zich weer verantwoordelijk voor het bedrijf. Dat merk je als je regelmatig van het aanbod van Syntus gebruik maakt. Het zeer betrokken personeel wil er samen met haar directie duidelijk wat van maken. Dat is ook wel nodig want er zijn nogal wat verbeteringen nodig zoals: meer conducteurs, geen gaten meer tussen trein en perron waar mensen tussen kunnen vallen, eenvoudigere instap voor rolstoelers en b.v. een station in Westervoort.
Kamerlid Arda Gerkens: “Voor politici, en waarschijnlijk ook voor de vervoerders, is door de aanbesteding onduidelijk geworden wie voor wat verantwoordelijk is. Houden de NS en Connexxion verbeteringen tegen uit winstbejag of wil Syntus extra verdienen door minder service te verlenen?”

SP-Statenlid Paul Freriks: “Gelet op het feit dat de burger via allerlei subsidiemaatregelen wel meebetaalt aan het openbaar vervoer is het van groot belang dat zij invloed krijgt op het openbaar vervoer. Het personeel van Syntus verdient het om door te gaan. Ongehinderd door ongewenste storende invloeden van NS en Connexxion. Die hebben duidelijk andere belangen. Daartoe moet de overheid haar verantwoordelijkheid nemen en om te beginnen ingrijpen in het aanbestedingensysteem.”

Tweede-Kamerlid Gerkens heeft de volgende vragen over de perikelen bij Syntus schriftelijk aan de minister van Verkeer en Waterstaat, Roelf de Boer, gesteld:

• Wat is uw mening over het bericht “NS ‘blokkeert marktwerking’ in de Achterhoek”? (NRC Handelsblad, 15 januari jongstleden)
• Kunt u aangeven wat volgens u de positieve en negatieve factoren van Syntus zijn?
• In hoeverre heeft dit te maken met de aanbesteding? En in hoeverre is dit te danken aan de aanschaf van nieuwe treinstellen, betere aansluiting op het streekvervoer, bezuiniging op personeel en introductie van light-rail? Hoe komt het dat de NS deze maatregelen wel heeft willen treffen in een samenwerkingsverband, maar dat niet voor de aanbesteding heeft gedaan? Kunt u uw antwoord toelichten?
• Deelt u de mening dat een succes van Syntus de ketenmobiliteit is en dit een aanwijzing is dat het belangrijk is om de verantwoordelijk van streekvervoer en treinvervoer in dezelfde handen te leggen? Bent u bereid dit model ook landelijk in te voeren, door al het vervoer weer onder overheidsverantwoordelijkheid te laten vallen?
• Deelt u de mening van de ondernemingsraad van Syntus, dat Syntus is tegengewerkt door de NS? Zo ja, wat voor maatregelen gaat u hiertegen nemen? Zo nee, kunt u dit toelichten?
• Vindt u het goed dat verschillende commissarissen van Syntus ook andere hoge functies in het openbaar vervoer vervullen? Zo nee, wat voor maatregelen gaat u hiertegen nemen? Zo ja, bent u niet bang voor sterke belangenverstrengeling?
• Bent u van menig dat er sprake is van eerlijke concurrentie op het spoornet als blijkt dat er belangenverstrengeling is? Kunt u uw antwoord toelichten?
• Deelt u de mening dat er in Nederland te weinig marktpartijen aanwezig zijn voor echte concurrentie? Kunt u uw antwoord toelichten?
• Bent u bereid de aanbestedingen te stoppen nu blijkt dat er geen sprake is van eerlijke concurrentie? Zo ja, wat voor maatregelen gaat u nemen? Zo nee, waarom niet?

Met vriendelijke groeten en gaarne bereid tot het geven van nadere informatie,

Arda Gerkens, SP-Tweede-Kamerlid
Paul Freriks, SP-statenfractievoorzitter Gelderland.