Gelderland

Door Paul Freriks en Toine van Bergen (Paul Freriks is fractievoorzitter en lijsttrekker van de SP in Gelderland. Toine van Bergen is kandidaat-statenlid voor de SP in Gelderland.)
Is er sprake van onwil of onkunde? Dat is de vraag als je ziet hoe vaak het de afgelopen vier jaar op milieugebied misging in Gelderland. Eerst was een PvdA- gedeputeerde verantwoordelijk voor het milieu en de laatste tijd een VVD- er. Maar dat maakte in de praktijk allemaal niets uit.

Nieuwe milieuvergunningen lieten aan vooral grote bedrijven de ruimte om veel meer milieuoverlast te gaan veroorzaken dan voorheen. Voorbeelden liggen voor het oprapen: Fibroned in Apeldoorn, de champignonteelt in de Bommelerwaard, papierfabriek Parenco in Renkum, ijzergieterij Vulcanus in Doetinchem en de kolencentrale Electrabel in Nijmegen. Vaak waren die vergunningen ook nog in strijd met de wet. Als een actieve milieubeweging dan in het geweer kwam, werd het provinciebestuur in veel gevallen vervolgens teruggefloten door de Raad van State.

Natuurlijk zijn er hier en daar ook wel zaken verbeterd. Maar dat was eerder aan de milieu- en bewonersgroepen te danken dan aan het provinciebestuur.
Zo werd in de regio Nijmegen door volhardende acties het bedrijf Vasim, dat vliegas in de openlucht opsloeg, gesloten. Electrabel kan dankzij diezelfde actievoerders nog steeds geen zwaar vervuild afvalhout verbranden. En de plannen van Fibroned in Apeldoorn om grote hoeveelheden kippenmest te gaan verbranden konden ook wel eens niet doorgaan, door een zeer actieve groep bewoners.

In plaats van deze bewoners- en milieugroepen te bedanken voor hun vaak succesvolle inzet voor een schoner leefmilieu keert het provinciebestuur zich van hen af, en gaat discussies zelfs uit de weg. Er wordt alleen nog met milieugroepen gepraat bij rechtbank en Raad van State.
Zo werd in tegenstelling tot de gemeente Nijmegen niet deelgenomen aan een 'milieutribunaal' dat in Nijmegen werd georganiseerd om het falen van overheden op milieugebied aan de kaak te stellen. De gemeente Nijmegen heeft naar aanleiding van het bovengenoemde debat beterschap beloofd. Dat is nog geen garantie voor een werkelijke gedragswijziging, maar in ieder geval een begin.
De provincie volhardt echter in zijn autistisch gedrag.

Bijna alle partijen in de Provinciale Staten vinden dat ze het de afgelopen vier jaar geweldig hebben gedaan op milieugebied. Hoe kan het dan dat onlangs op voorspraak van de PvdA is afgesproken dat het vergunningenbeleid aanzienlijk verbeterd moet worden?
Deze uitspraak was feitelijk een motie van wantrouwen tegen de dagelijkse bestuurders van PvdA en VVD, mevrouw Jacobs en de heer Aalderink, die in de afgelopen vier jaar verantwoordelijk waren voor het milieubeleid. De Gelderse collegepartijen waren zelfs zo overtuigd van hun eigen gelijk, dat ze het verzoek van de SP om een spoeddebat te houden over de dreigende uitstoot van kankerverwekkende stoffen bij Electrabel in Nijmegen dwarsboomden.
Gelukkig zag de Raad van State de ernst van de situatie beter in, waardoor Electrabel voorlopig nog geen giftig afvalhout mag opstoken.

Doordat veel vergunningen niet op tijd worden aangepast of door de Raad van State worden vernietigd, wordt er in Gelderland op grote schaal, legaal en soms ook illegaal, gedoogd. Een voorbeeld: de gigantische afvalverbrander ARN in Weurt draait in afwachting van toekenning van een nieuwe vergunning al enige maanden op zo'n gedoogbeschikking. waardoor er wettelijk gezien veel minder is vastgelegd over wat het bedrijf zoal mag uitstoten. En dat, terwijl commissaris van de koningin Jan Kamminga op de onlangs gehouden nieuwjaarsreceptie nog beweerde, dat het maar eens afgelopen moest zijn met dat slappe gedoogbeleid in dit landje. Toen deze uitspraak op een van de laatstgehouden vergaderingen van de provinciale commissie milieu werd aangehaald, stelde milieugedeputeerde Aalderink echter doodleuk dat dit gedoogverbod 'uiteraard niet van toepassing was op het milieubeleid'!

Door slechte milieuvergunningen, en door het feit dat vergunningen bij de Raad van State geen stand houden, komt bovendien de werkgelegenheid onder druk te staan. Bedrijven weten niet meer waar ze aan toe zijn. Ze stellen hun investeringen uit of blazen misschien wel nieuwe projecten af. En dat is in een tijd van snel toenemende werkloosheid natuurlijk een zeer ernstige zaak.

De SP stelde hierover enige weken geleden schriftelijke vragen, die bij de meeste partijen niet in goede aarde vielen. Op de inhoud van de vragen werd daarbij niet ingegaan. Dat kon ook niet, want de Gelderse bestuurders hebben zelf al eerder aangegeven dat het beter moet met de milieuvergunningen.
Het wordt hoog tijd dat een nieuw gekozen provinciaal bestuur echt werk gaat maken van het milieubeleid. Provinciale- en Gedeputeerde Staten moeten niet langer hun rug afkeren van de bewoners en milieugroepen in Gelderland, maar samen met hen strijden voor een gezond en groen Gelderland.