Gelderland

Huishouden die wekenlang worden afgesloten van de watervoorziening. Het gebeurt ook in Gelderland: in de eerste drieënhalf maanden van 2007 werden in Gelderland 209 klanten door het waterbedrijf Vitens afgesloten, waarvan 165 langer dan een week. Vitens, waarvan de provincie Gelderland en vele Gelderse gemeenten aandeelhouders zijn weigert vanaf een bepaalde achterstand betalingsregelingen te treffen. De SP Gelderland heeft hierover in april vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten, en antwoord gekregen.

GS heeft inmiddels de vragen van de SP beantwoord, maar stelt zich daarbij zeer formalistisch op. De opstelling van GS en Vitens komt op het volgende neer: de klanten kunnen hun verplichtingen in stappen nakomen. Bij elke stap worden zij gewaarschuwd voor de consequenties van het niet-betalen. Dus als de klanten dat niet doen weten ze waar ze aan toe zijn.

De SP vindt de houding van GS teleurstellend. Zij zeggen wel dat water een eerste levensbehoefte is en daarom eigenlijk geen afsluiting plaats zouden mogen vinden. Maar vervolgens scharen zij zich volledig achter het rigide beleid van Vitens. Zij gaan daarmee voorbij aan de werkelijkheid. Procedures als het “stappenplan” van Vitens zijn gemaakt voor mensen die hun zaakjes op orde hebben. Maar niet iedereen is zo zelfredzaam, niet iedereen kan goed voorruitplannen, niet iedereen kan een brief of nota lezen (en begrijpen) om maar een paar dingen te noemen. En dan kunnen mensen ook nog gewoon pech hebben of een financiële tegenvaller. Veel van hen openen dan hun post niet meer, doen de deur niet open. Als zij dan eindelijk toch - vaak via omwegen langs de huisarts of maatschappelijk werk - bij schuldhulpverlening terechtkomen, is dat vaak op het allerlaatste moment (zie ook De Gelderlander).

Terwijl andere schuldeisers (bijvoorbeeld NUON) dan nog wel bereid zijn betalingsregelingen te treffen weigert Vitens dat pertinent. Dit leidt ertoe dat steeds meer mensen hun toevlucht moeten zoeken bij liefdadige instellingen. Het is aan hen te danken dat er niet nog veel meer families zonder water zijn komen te zitten. Maar de nood neemt alsmaar toe. De Nijmeegse Dekenale Caritas Instelling (DCI) trok onlangs aan de bel omdat zij haar fondsen weg ziet wegvloeien naar Vitens-klanten in nood. Binnen één week kregen zij acht maal een vraag om ondersteuning binnen, in totaal ongeveer twee à drieduizend euro’s. Voor hen is dat een groot bedrag. Vitens had in 2006 een omzet van € 475 miljoen. Door het aangaan van meer betalingsregelingen met hun zwakste klanten zouden zij zeker niet failliet gaan.

Een lichtpuntje bevat het antwoord van GS wel: Vitens, de Vereniging van Waterbedrijven en de Nederlandse Vereniging van Volkskredit zullen binnenkort een gesprek aangaan inzake een convenant over schuldhulpverlening. GS beloven “naar de stand van zaken op dit punt” te informeren. De SP vindt dat een te magere inzet. Wij vinden het wenselijk dat de provincie op de aandeelhoudersvergadering van 4 juni a.s. (of zo mogelijk eerder) een duidelijk geluid laat horen over de wenselijkheid van een goede schuldhulpverlening. Het convenant zou ten minste de volgende elementen moeten bevatten:
via schuldhulpverlening afspraken maken over de betaling van achterstanden moet altijd mogelijk zijn
mensen die instemmen met schuldhulpverlening worden niet afgesloten als gezondheidsrisi­co’s in het spel zijn.
De SP Gelderland zal hierover tijdens de statenvergadering van 29 mei a.s. een motie indienen.

Nog twee opmerkingen over de antwoorden van GS:
In haar antwoord op vraag 3 schrijft GS ook dat Vitens tot op het laatste moment voor afsluiting garantstellingen van bijvoorbeeld een sociale dienst accepteert en dan ook niet afsluit. Garantstelling betekent dat de sociale dienst zich verplicht het volledige bedrag te betalen mocht iemand niet aan de overeengekomen betalingsregeling kunnen voldoen. In plaats van Vitens moet dan de gemeente de waterschulden zien te innen. De SP vindt dit niet acceptabel.
De bewering van GS (vraag 3) dat de kosten voor heraansluiting slechts € 155,- bedragen is op zich correct. Deze passage bevestigt echter de formalistische opstelling van GS. Bij deze kosten moeten namelijk nog worden opgeteld de voorrijkosten, de incassokosten en de herinneringskosten. Op de website Vitens staat dan ook duidelijk te lezen dat “de afsluitkosten e.d. oplopen tot ongeveer 300 euro. (...) Heropenen kan pas als alle vorderingen, inclusief alle kosten, voldaan zijn.” (Zie de site van Vitens)

SP wil opheldering over afsluiting huishoudens van waterleiding
De antwoorden op de vragen