Gelderland

Op 24 januari 1970 werd de trein tussen Winterswijk en Zutphen bij station Ruurlo stilgezet. Enkele indianen te paard overvielen de trein uit protest tegen de zoveelste poging van de NS om deze regionale spoorlijn te sluiten. Enkele decennia later durft niemand meer te denken aan de opheffing van regionale spoorlijnen. Maar met de voortdurende problemen tussen Arnhem en Winterswijk kunnen reizigers op sommige momenten maar beter de klassieke postkoets pakken. Nu spoorbeheerder Prorail terecht onder vuur ligt, is het beter om het onderhoud van het spoor en de stations aan de provincies over te laten.

Begin jaren negentig werd er besloten om de NS van de regionale spoorlijnen te laten vertrekken. Door marktwerking en overdracht van de treindiensten aan enkele provincies zouden de kosten dalen en de reizigersaantallen stijgen. De NS zelf werd in enkele onderdelen opgeknipt. Ook in Gelderland werd de vernieuwing ter hand genomen: Syntus nam een heringedeeld buslijnennet over en ging vaker en met nieuwe treinen rijden. De trein tussen Arnhem en Winterswijk werd daardoor de drukste regionale spoorlijn van Nederland.

Groei gaat alleen niet zonder pijn. Sinds 1999 regent het regelmatig storingen op deze spoorlijn. Dit jaar wordt met tien grote storingen het eigen record verslagen. Syntus en spoorbeheerder Prorail kwamen tot nu toe niet verder dan enkele lapmaategelen, zoals tasjes met flesjes water en een appel. De provincie Gelderland trok ruim 10 miljoen euro uit voor een paar meter extra rails bij Wehl. Maar er zijn forse investeringen nodig om de rode seinen en op hol geslagen overwegen op te ruimen. Vandaar dat er dankzij een motie van de SP en de VVD in Provinciale Staten een onderzoek naar de aanpak van deze spoorlijn loopt.

Nu is wel relevant wie dat geld gaat uitgeven en de graafmachines moet aansturen.
In de tijd van de actievoerende indianen te paard ging alles via een bedrijf. Veertig jaar later werkt de spoorsector langs elkaar heen. Zo zijn Syntus en Prorail met elkaar aan het kibbelen over de vraag wie de storingen door de luidsprekers op het perron mag aankondigen. Het duurt vervolgens lange tijd voordat er een storingsploeg aan de slag gaat. Stationsonderhoud is een taak van Prorail, maar twee dochterbedrijven van de NS gaan over het stationsgebouw. Niemand heeft nog grip op de onoverzichtelijke spoorbureaucratie. Bovendien: als er al geld in het spoor wordt gestoken, gaat dat geld vooral naar de Randstad. Daar zouden tien treinstoringen in tien maanden tijd terecht volkomen onacceptabel zijn.

Vijftien jaar geleden werden ook de oude Rijkswegen met een zak geld aan de provincies overgedragen. Dat ging prima. Ik stel daarom voor dat de provincie Gelderland na de treinen nu ook het spoor en de stations overneemt. Samen met buurprovincies Overijssel en Limburg kan het spooronderhoud worden aangestuurd en ingekocht. Reizigers mogen niet meer de dupe worden van Randstad-denken en de spoorbureaucratie.

Alex Mink is lid van provinciale staten van Gelderland namens de SP

Dit opinieartikel is verschenen in de Gelderlander van zaterdag 8 oktober 2011.