Interview met Eric van Kaathoven: "Elk besluit dat de politiek neemt, gaat over mensen”
Interview met Eric van Kaathoven: "Elk besluit dat de politiek neemt, gaat over mensen”
Na bijna negen jaren lidmaatschap van provinciale staten voor de Gelderse SP waarvan bijna acht als fractievoorzitter, vertrekt Eric van Kaathoven uit de Gelderse politiek. Hij is de langst zittende fractievoorzitter voor de SP in Gelderland. Hoe kijkt hij terug op zijn tijd als Statenlid?
Waarom ben je politiek actief geworden voor de SP?
Ik ben lid geworden omdat ik vind dat we in een rijk land als Nederland niet zo netjes omgaan met ouderen, met kinderen die in armoede opgroeien, maar ook met natuur en milieu. Dat kan en moet echt beter. En de SP is de partij die daarvoor het hardste strijdt. Bovendien is de SP een partij voor iedereen, niet alleen voor hoog opgeleiden zoals veel andere partijen wel zijn. Bij zo'n partij voel ik me thuis. Eerst in de afdeling Nijmegen, daarna in de Gelderse staten.
Hoe ben je Statenlid geworden en daarna fractievoorzitter?
Ik was al actief bij de SP-afdeling in Nijmegen, en ook fractievolger in de Nijmeegse gemeenteraad waar we in een links college zaten met GroenLinks en de PvdA. Ik werkte in Utrecht bij Natuur en Milieu en liep in de middagpauze langs de grachten toen Agnes Lewe me belde. Ergens in 2006 was dat. Agnes was toen de fractievoorzitter en beoogd lijsttrekker. Ze konden nog wel iemand gebruiken met verstand van milieuzaken. Ze wisten dat ik bijna tien jaar bij de Gelderse Milieufederatie al veel met het provinciaal bestuur te maken had gehad. Ik ben bij Agnes op bezoek geweest om een en ander door te spreken en na een gesprek met de kandidatencommissie belandde ik op de tweede plek op de lijst. Een hele eer.
Waar ben je trots op, wat waren de mooiste momenten?
Ik denk dat we trots kunnen zijn op een paar heel concrete dingen. Vanuit de oppositie hebben we aandacht gevraagd voor een aantal zaken en ook gekregen. Dan denk ik aan het dubbelspoor in de Achterhoek maar ook het extra investeren van Nuon-gelden in de Gelderse samenleving, met name ook in de bouw en in het bijzonder de sociale huur-sector. Ik ben ervan overtuigd dat dat zonder ons niet gebeurd was, of in ieder geval niet in die mate.
Eric spreekt bij een demonstratie tegen de verkoop van Nuon in 2009.
Ook hebben we veel acties gevoerd, bijvoorbeeld samen met kinderboekenschrijvers voor behoud van de bibliobussen. En al stonden we soms alleen, we hebben gezorgd dat debatten wel gevoerd werden. Denk aan het debat over de verkoop van de aandelen Nuon. We hadden na maanden van acties en onderzoek een doorwrochten betoog dat buiten de staten veel bijval kreeg van hoogleraren, een ex- commissaris der Koningin als Jan Terlouw, en zelfs van werkgeversorganisaties. Ik heb die statenvergadering al onze spreektijd aan dat onderwerp besteed. Aan het eind van de dag stonden we alleen, met een enkel lid van GroenLinks dat met ons meestemde. Maar het debat is in ieder geval goed gevoerd, soms is dat het maximaal haalbare.
Welke bijzondere dingen heb je meegemaakt?
Als Statenlid en zeker als fractievoorzitter maak je inderdaad bijzondere dingen mee. Je ontmoet interessante mensen. Dan denk ik niet in eerste instantie aan de Koning en de Koningin die we een keer op bezoek hadden, of de vele bestuurders, maar veel meer aan de mensen die vochten voor behoud van hun stacaravans op een camping, de kinderen die protesteerden tegen het wegbezuinigen van bibliobussen, en de vluchtelingen in De Koepel in Arnhem en op Heumensoord. Heel indrukwekkend. Politiek gaat over mensen. Dat lijkt soms niet zo als je dikke dossiers voorbij ziet komen vol met vage taal. Maar elk besluit dat de politiek neemt, gaat over mensen.
Eric op bezoek bij vluchtelingenopvang Heumensoord in december 2015
Wat waren de dieptepunten in al die jaren?
De komst van de PVV, en een aantal debatten die ze daarna gevoerd hebben tegen Moslims, tegen Oost-Europeanen en tegen vluchtelingen, tegen mensen dus. We hebben als SP-fractie al voor de eerste verkiezingen dat ze meededen in 2011 duidelijk gemaakt dat hun politiek haaks staat op die van de SP, die gebaseerd is op solidariteit, menselijke waardigheid en gelijkwaardigheid. In de eerste statenvergadering na die verkiezingen hebben we dat nog eens aangegeven en gewezen op het belang van artikel 1 van de Grondwet. Gelijke gevallen gelijk behandelen en niet discrimineren dus. We waren toen de enige partij die dat zo duidelijk en hardop zei in de Statenzaal. Sindsdien is het alleen maar erger geworden. De PVV radicaliseert en gaat steeds een stapje verder. Dat was voor ons aanleiding om bij de laatste algemene beschouwingen nog eens heel duidelijk te zeggen waarom de zondebokpolitiek van de PVV een doodlopende weg is. Ondertussen staan we er trouwens allang niet meer alleen in. De PVV heeft zich volledig buiten spel gezet.
(red. Zie betoog over zondebokpolitiek tijdens de algemene beschouwingen van 2015.)
Is de SP in Gelderland veel veranderd in jouw tijd als statenlid?
Dat denk ik wel ja. Toen we in 2007 begonnen zaten we in een roerige periode. Snelle groei had zijn tol geëist. Na een jaar werd ik fractievoorzitter. We hebben hard gewerkt om de Gelderse SP op de kaart te zetten en dat is denk ik aardig gelukt. In de tweede periode (vanaf 2011) bood een stabiele fractie met veel ervaring daar nog meer mogelijkheden toe. We gingen werken volgens het motto 'Een idee van de Gelderse SP', en zetten met creatieve middelen als animatiefilmpjes onze eigen ideeën steeds meer centraal. Minder reageren op en meer zelf de agenda bepalen. We zijn in die zin ook gegroeid. Nog steeds uiterst kritisch waar dat nodig is en bereid de barricaden op te gaan maar meer bezig met hoe het beter kan. Dat leverde naast waardering ook successen op. En het heeft een haar gescheeld of de partij die in 2007 nota bene door de PvdA voor de verkiezingen al werd uitgesloten, was in het college gekomen in Gelderland. Dat was negen jaar geleden ondenkbaar geweest.
Met Agnes Lewe bij de presentatie van het SP-plan "Gelderland Sport Mee".
Waarom verlaat je de politiek?
Ik ben nu bijna negen jaren statenlid en bijna acht fractievoorzitter, heb twee keer lijsttrekker mogen zijn en ben daar zeer dankbaar voor. Het was mijn en onze ambitie om de Gelderse SP een nieuwe stap te laten zetten, van oppositie naar coalitie. Ik heb in Nijmegen gezien dat de SP echt het verschil kan maken in een college. En je ziet het nu ook in veel andere provincies. In Gelderland lukte het na een verkiezingsoverwinning uiteindelijk net niet. We zijn nu wel de grootste oppositiepartij en hebben die rol al goed opgepakt. Zo organiseerden we nog tijdens de onderhandelingen het eerste Gelderse oppositieoverleg. En ook in de debatten over coalitie en coalitieakkoord waren we toonaangevend. Maar voor mij was het wel de vraag of ik nog de beste mens op die plek was, ook met het oog op de volgende verkiezingen. Of ik niet beter de ruimte kon geven aan een opvolger die met frisse inzet een nieuw elan kan brengen zoals ik zelf ook ooit heb mogen doen. Daar heb ik de afgelopen zomer goed over nagedacht. Ja en het moment kiezen is dan altijd lastig. Maar de fractie staat ondertussen als een huis, met veel goede mensen en ik heb alle vertrouwen in mijn opvolger Peter de Vos. Echt een heel goede vent, in de politiek en daarbuiten. Ik vertrek dus in alle rust en met groot vertrouwen.
Hoe was het om werk en gezin te combineren met het zijn van statenlid?
Mensen vergeten wel eens dat statenlid een functie is die je naast je baan doet. We zijn maar part-time politici. Dat is aan de ene kant heel fijn want het zorgt ervoor dat we met beide benen in de samenleving staan maar maakt aan de andere kant het soms wel moeilijk om alles te combineren. Zeker als je zoals ik jonge kinderen hebt - van twee jaar en vijf en een half jaar oud - is het vaak puzzelen. Gelukkig had ik een heel goede fractie die ook bereid was rekening te houden met de beperkte tijd die ik nog over heb naast gezin en werk. Anders was het me nooit gelukt.
Eric in beeld, een korte compilatie.
Hoe kijk je zelf terug op de afgelopen negen jaren?
Ik heb heel veel meegemaakt en geleerd in de provinciale politiek en bij de SP. Het was soms druk en spannend maar vooral ook een erg leuke tijd. Daar zorgden we altijd zelf wel voor. Door actie te voeren, op onderzoek te gaan, met mensen te praten en noem maar op. Ik heb met heel veel interessante mensen samen gewerkt in de SP en ook daarbuiten. En ik denk dat we echt wel wat bereikt hebben. Lang niet genoeg natuurlijk maar toch. Ik ga met een goed gevoel weg.
Wat wil je je opvolgers meegeven?
Voor statenleden. Dat ze zich vooral altijd blijven realiseren dat ze volksvertegenwoordigers zijn. Zeker als we ongetwijfeld over een aantal jaren alsnog in een college zitten is dat wel eens lastig. Maar je bent een gekozen vertegenwoordiger van het volk. Jij controleert de bestuurders en stelt de kaders. Volg daarbij niet braaf de coalitiebelangen maar blijf altijd zelf nadenken. En voor Peter als fractievoorzitter. Dat hij gewoon zichzelf moet blijven. Een echte SP-er met veel lef en een uitstekend bruggenbouwer.
Wat ga je missen?
Ik ga als eerste de mensen in de fractie missen. Een hele fijne club mensen. Maar ook daarbuiten kom je mensen tegen waarmee je het goed kunt vinden. Wat ook erg leuk is in de politiek, dat als je iets hoort of leest waarvan je denkt 'dit deugt niet' je meteen aan de bel kunt trekken. Als statenlid kun je bijvoorbeeld vragen stellen. En de media pakken dat vaak op. Aandacht vragen voor wat er mis gaat, is vaak het begin van een oplossing. Maar er zijn ook een paar dingen die ik zeker niet ga missen. Al die dikke stukken en te lange statenvergaderingen bijvoorbeeld. Ex-fractiegenoot en nu wethouder van Arnhem, Alex Mink, noemde dat altijd corvee.
Zien we je nog terug in de (provinciale) politiek?
Dat zou best kunnen. Voor nu neem ik afstand maar ik sluit dat zeker niet uit. Politiek zal me ongetwijfeld blijven trekken. Misschien ga ik over een tijdje weer wat doen bij mijn afdeling, SP Nijmegen. Of ik zet me op een andere manier maatschappelijk in, dat kan ook. Er is nog zoveel te doen en ik blijf een wereldverbeteraar.
- Zie ook:
- Uit de fractie
- Uit de Staten
Reactie toevoegen