Gelderland

Op 23 juni j.l. spraken de topmannen van energiebedrijven zich in de krant uit voor hogere salarissen. SP-statenlid Paul Kusters liep afgelopen jaren voorop bij acties tegen de gigantische zelfverrijking bij een van deze publieke bedrijven. Hij verbaasd zich over de oproep van deze grootverdieners. Hij vraagt zich af ze uberhaupt nog in verbinding staan met de samenleving waar de discussie over topsalarissen in de publieke sector volop gaande is. Als reactie hierop schreef Kusters een opiniestuk.

444.000,- salaris, maar waarom?

De laatste keer dat ik Peter Molengraaf (Alliander) sprak was zijn salaris ongeveer 375.000,-. Ik weet niet wat hij in de tussentijd alle Gelderlanders gedaan heeft waardoor hij inmiddels 444.000,- mee naar huis mag nemen. In een gesprek met een oude buurvrouw zei ze hierover: ‘Hij krijgt dus per maand twee keer zoveel als ik in een heel jaar? Waarom is dat zo, wat doet hij nou voor de samenleving dat zo belangrijk is?’ Misschien dat Molengraaf dit eens in de krant kan uitleggen. Om hem op weg te helpen heb ik een paar vragen en opmerkingen voor hem (en zijn collega’s).

Ik heb op verschillende momenten met Molengraaf gepraat, tijdens onze ludieke SP-acties, als er weer eens sprake was van een salarisverhoging bij de top van netwerkbeheerder Alliander. Wij, de SP Gelderland, deden een beroep op zijn moraal, op het feit dat Alliander maatschappelijk onderneemt, op redelijkheid en billijkheid. We spraken de raad van commissarissen aan. ‘We wisten niet dat het salaris van Molengraaf zo hoog is!’, werd ons gezegd. En men schaamde zich duidelijk niet, terwijl iedereen het jaarverslag had gelezen. Waarom dan zo’n opmerking gemaakt en ons ‘morele superioriteit’ verwijten (Ed d’Hondt)? O ja, ook een deel van de commissarissen krijgt een fors inkomen.

Foto: Peter de Vos

Paul Kusters in gesprek met Alliander-topman Molengraaf.

We riepen de gedeputeerde Markink (provincie Gelderland) op om als grootaandeelhouder aan te geven dat zo’n topsalaris niet in de geest van de Wet Normering Topinkomens (WNT) is. Dat leverde niets op. Molengraaf had namelijk zijn functie veranderd: hij was van het publieke deel van de organisatie naar een ander onderdeel ‘verplaatst’. De provincie gaat alleen over het publieke deel. Ook de aandeelhouders trokken zich niets aan van de breed gedragen oproep uit de provinciale statenvergadering. Ik vraag me af waarom dat zo is. Zelfs minister Plasterk wil niet echt ingrijpen: andere bedrijven uitsluiten van de WNT, omdat het staatsdeelnemingen zijn, dat is met twee maten meten en geeft een verkeerd signaal af. Met als gevolg dat Molengraaf en de zijnen de discussie proberen te verplaatsen.

Molengraafs salaris (en dat van zijn collega’s) komt tot stand in een omgeving waarin het blijkbaar normaal is om je te verrijken. Waarin je niet meer ziet dat jouw inkomen zo ver verwijderd is van de meeste andere mensen in je bedrijf. Het is daarin heel normaal geworden dat je jezelf buiten de maatschappelijke discussie over topinkomens plaatst. Je doet daar aarzelend maar beleefd een kunstje bij de voordeur als er actievoerders zijn en vervolgens keer je weer snel in je kaasstolp terug. En je denkt dat mensen dit allemaal blijven accepteren, dat je ermee weg kunt komen. Een omgeving ook waarin je bij een vertrek naar een andere baan in dezelfde ivoren schijnwereld blijft met collega’s van andere bedrijven met vergelijkbare salarissen. En dan ga je een beetje piepen als de overheid een ongelijk beleid voert.

Waarom geef je als top van een bedrijf zo’n signaal af? Een signaal dat zelfs door je eigen medewerkers wordt afgekeurd. Onderneem echt maatschappelijk verantwoord in alle lagen van je bedrijf. Pas vrijwillig je salarisniveaus naar beneden aan. En niet zo als het je uitkomt, tot een salaris dat je passend lijkt, maar tot de wettelijke norm. Er zijn zoveel bedrijven die het goed doen en wel een ethisch besef hebben. Waar medewerkers tevreden zijn met een salaris onder de ministernorm. Goede voorbeelden genoeg, sluit je aan.

Waarom moeten we geloven dat de salarissen zo hoog dienen te zijn, omdat er anders geen mensen meer aangenomen kunnen worden die voldoende kennis en ervaring in het bedrijf kunnen brengen? Dat mensen daarom weg zullen lopen? Dus al die mensen in andere bedrijven, die bereid zijn om wel tegen een salaris onder dat van een minister te willen werken, die zijn niet goed wijs? Zij zijn voldoende gekwalificeerd om hun werk uit te voeren, om een organisatie te leiden en om succesvol te ondernemen. Ik vraag me af waar de stoppen werkelijk zijn doorgeslagen, in welk circuit er kortsluiting is.

Hoe vaak nog moeten wij het accepteren dat Molengraaf, Hans Fennema (Gasunie), Mel Kroon (TenneT) en Peter Vermaat (Enexis) en vele anderen zich niets van de maatschappelijke discussie aantrekken? Het is hoog tijd dat al die Gelderlanders, die zat zijn van de arrogantie die achter dit gedrag schuilgaat, in actie komen. Laten we de heren publiekelijk ter verantwoording roepen. Laat Molengraaf en zijn collega’s maar eens uitleggen waarom het rechtvaardig en sociaal is dat tal van gezinnen een jaar lang kunnen leven van één topsalaris.

Paul Kusters

SP Gelderland, statenlid