Gelderland

De kosten voor de Railterminal Gelderland blijven oplopen. Waar in 2016 nog rekening werd gehouden met 35 miljoen euro, is het prijskaartje inmiddels opgelopen tot 65,5 miljoen euro. Voor SP-Statenlid Maurits Gemmink is de maat vol. ‘De railterminal dreigt een bodemloze put te worden. We geven tientallen miljoenen uit waarvan we niet weten of we die ooit nog terug gaan verdienen. Ondertussen zijn de gevolgen voor de omwonenden niet ongewis: die zitten met flinke (geluids)overlast. Wat de SP betreft trekken we de stekker eruit, maar een meerderheid van Provinciale Staten wil helaas koste wat het kost doorgaan met dit prestigeproject.’

De huidige plannen voor de railterminal bij Valburg (Overbetuwe) werden door het provinciebestuur gelanceerd in 2016. Het is een logistiek overslagpunt tussen het spoor (Betuwelijn), snelweg A15 en rivier de Waal, waarbij bedrijven goederen kunnen uitwisselen tussen spoor-, weg- en watertransport. Volgens de provincie levert dit veel werkgelegenheid op. De SP is vanaf het begin sceptisch geweest over de gouden bergen die beloofd werden. Al in 2016 waarschuwde de SP dat de terminal een miljoenenverslindend prestigeproject dreigde te worden, vergelijkbaar met de Betuwelijn (322 miljoen verlies tussen 2006 en 2016) en de Amsterdamse Noord-Zuidlijn.

Gemmink: ‘De belangrijkste bedrijfspartner voor de terminal is Heinz, bekend van de ketchup en sandwichspread. Heinz heeft echter geen plannen om de productie uit te breiden. Op bedrijventerrein Knoop 38 zijn meer bedrijven die blij zijn met de RailTerminal, maar die geen goed antwoord kunnen geven op de vraag ‘hoe vaak gaan jullie gebruik maken van vervoer over spoor?’.De interesse die er wel is, komt van logistiekbedrijven die nu in de Liemers zitten. Maar die zitten dus al in Gelderland: dat levert geen extra werkgelegenheid op maar verplaatst bestaande werkgelegenheid. Verder liggen er in de buurt al terminals: Tiel, Venlo en Emmerich (Duitsland). Nóg een terminal voegt weinig toe.’

De omgeving zit ook niet op de terminal te wachten. Omwonenden, verenigd in actiecomité Overbetuwe Overbelast, vrezen grote overlast en onveilige situaties. Op de eerste actiebijeenkomst in augustus 2018 kwamen zo’n honderd mensen af. En niet zonder reden: de verwachting is dat er door de teminal zo’n honderd vrachtwagens per dag langsrijden. Het comité heeft de afgelopen twee jaar geprotesteerd tegen de komst van de terminal met ludieke acties en juridische procedures.

Het college houdt zich inmiddels ook niet meer aan eerder gemaakte afspraken. In 2017 werd afgesproken dat de railterminal 43 miljoen mocht kosten, met een maximale overschrijding van 40 %. Inmiddels is men daar al ruim overheen, want 65,5 miljoen is een overschrijding van 52 %. De provincie ontkent dat, door allerlei indirecte kosten niet mee te rekenen. Volgens de  SP is dat creatief boekhouden: het gaat immers om kosten die zonder terminal niet gemaakt zouden worden. Een amendement van SP en Partij voor de Dieren om de afspraken uit 2017 te respecteren en de kosten te maximeren op 60,2 miljoen, haalde het niet bij de begrotingsbehandeling van 11 november. Gemmink: ‘Voor de goede orde, wij zijn sowieso geen voorstander van de terminal. Ook niet als de kosten wél binnen de afspraken waren gebleven. Want ook dan gaat het om tientallen miljoenen voor een project waarvan de nut en noodzaak niet bewezen zijn. Maar het is van de zotten dat de Gelderse coalitie (VVD, CDA, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie) zich niet eens meer aan de eigen spelregels. Eerder stemden zij al in met het weggeven van het mandaat aan de gedeputeerde, waardoor de positie van de Provinciale Staten om er nog iets aan te doen erg is verzwakt. Alles moet wijken om dit megalomane prestigeproject door te laten gaan. Vooral van GroenLinks is dit erg teleurstellend, want die waren toen ze nog in de oppositie zaten net als de SP tegenstander van de terminal.’