Gelderland

De stikstofuitstoot moet fors omlaag, werd op 10 juni bekend. In de Gelderse Vallei en delen van het Land van Maas en Waal, de Achterhoek en Rivierenland gaat het om 58 % reductie per 2030. Volgens de SP is dit onvermijdelijk. Carla Claassen: “We moeten keihard aan de slag om iets doen aan de enorme overlast van stikstof in onze natuurgebieden. En dat kan niet zonder een significante verkleining van onze veestapel. Dat heeft vergaande consequenties voor onze boeren. Consequenties waar we de boeren niet alleen voor op mogen laten draaien.”

Volgens Claassen is het te makkelijk om boeren de schuld te geven van de crisis. “De problemen met stikstof (en andere stoffen) die we nu hebben komen voort uit verkeerd gemaakte keuzes in het verleden. De keuze om  de economie, ten koste van de natuur, onbelemmerd te laten groeien werd gemaakt door democratisch gekozen volksvertegenwoordigers en hun daaruit voortkomende regeringen. Al moet gezegd worden dat bij deze beslissingen de druk van belanghebbende lobbygroepen groot was. Onder druk van grote agro-lobbyisten als de LTO, die zeker niet namens alle boeren spreken, hebben VVD en CDA decennia lang maatregelen tegengehouden die de stikstofuitstoot geleidelijk hadden kunnen verkleinen. Men rekende zich rijk met ‘innovatieve technologieën’ die als een soort toverstaf alle stikstofproblemen zouden doen verdwijnen, en sorteerde met het vergunningsbeleid al voor op gunstige resultaten van al die technologieën. Tot de Raad van State de regering in 2019 keihard met de neus op de feiten drukte. Nu moet er in een paar jaar gebeuren wat anders in decennia geleidelijk had gekund. VVD en CDA doen nu alsof ze opkomen voor de boeren, maar hebben in werkelijkheid tonnen boter op het hoofd. Partijen als FvD en PVV, die simpelweg ontkennen dat het probleem bestaat, hebben ook geen oplossing.”

Volgens de SP moet er een breed pakket aan maatregelen komen, met maatwerk zodat betrokken agrarische bedrijven weer nieuwe kansen krijgen. Dat gaat bijvoorbeeld om subsidies voor bedrijven die hun veestapel met minstens 20 % verkleinen (de werkelijke veestapel, niet alleen wat er op papier vergund is). De daaraan gekoppelde fosfaatrechten en stikstofruimte vervallen aan de overheid, en minimaal 30 % daarvan wordt uit de markt gehaald ten behoeve van de natuur. “De stikstofcrisis oplossen kan alleen wanneer partijen eerlijk zijn over de gevolgen van teveel stikstof in onze natuur en alle bronnen die hiervoor verantwoordelijk zijn. We moeten de discussie voeren op basis van de feiten. Sectoren moeten hun eigen bijdrage aan het stikstofprobleem erkennen en stoppen met naar andere sectoren te wijzen. En ja, ook moet erkend worden dat boeren een belangrijke bijdrage leveren aan onze voedselproductie en het beheer van onze leefomgeving. Dit is een crisis van ons allemaal.”