Gelderland

De fusie van Scherpenzeel met Barneveld is van de baan, maar de vragen over het proces blijven bestaan. De SP pleit daarom samen met PVV, FvD, PvdD en 50PLUS voor een onderzoek door de Provinciale Staten naar het verloop van het fusieproces. Statenlid Esther Portegies: “Bij de SP rinkelen alle alarmbellen. De commissaris van de Koning toont zich een slecht verliezer. Op de dag dat bekend werd dat Scherpenzeel zelfstandig zou blijven, stuurde hij de waarnemend burgemeester naar huis. Waarom? Omdat die opkwam voor de integriteit van het proces en voor de grote meerderheid (82 %) van Scherpenzelers die een fusie niet zag zitten. Dit moet tot op de bodem uitgezocht worden.”

Vanaf medio 2019 werd er gewerkt aan een voorstel om de gemeente Scherpenzeel samen te voegen met Barneveld. Volgens het provinciebestuur was de gemeente te klein om financieel gezond te kunnen blijven. Een meerderheid van de Scherpenzeelse raad én de inwoners waren tegen. Zij wilden zelfstandig blijven en kwamen 6 juli naar het provinciehuis om te demonstreren. De Provinciale Staten gingen ondanks fel verzet van de SP met dit oorstel akkoord, maar op 7 oktober stak de minister van Binnenlandse Zaken er alsnog een stokje voor. Volgens minister Ollongren is er onvoldoende aangetoond dat een zelfstandig Scherpenzeel financieel instabiel zou zijn. Precies zoals de SP en anderen eerder al hadden betoogd.

Waarnemend burgemeester Klein werd op diezelfde dag door commissaris van de Koning John Berends ontslagen, nadat hij op 6 juli in een mail naar Provinciale Staten de integriteit van het proces in twijfel had getrokken. Aanleiding hiervoor was een per abuis aan Scherpenzeel toegestuurde mail die recent boven water kwam dankzij een Wob-verzoek (Wet openbaarheid van bestuur) van Portegies. Provinciale ambtenaren zochten ‘munitie’ om de financiële stabiliteit van Scherpenzeel in twijfel te trekken, zo bleek.
Portegies: “Tijdens het hele fusieproces zijn er vreemde dingen gebeurd. Meerdere keren is door professoren aangegeven dat het ‘open overleg’ geen open overleg was. Gedeputeerde Markink (VVD) stuurde namens de provincie een lobbydocument naar een deel van de Tweede Kamer, terwijl Provinciale Staten nog geen akkoord had gegeven. Toevallig ging dit in eerste instantie alléén naar partijen die vóór de fusie waren (VVD, CDA en D66). Later stuurde commissaris John Berends een boze brief naar de Radboud Universiteit, nadat een hoogleraar het tijdens een hoorzitting waagde vraagtekens te zetten bij de integriteit van het fusieproces. En nu heeft hij de waarnemend burgemeester van Scherpenzeel ontslagen, nadat die ook zijn twijfels uitte. Dat riekt naar autoritair gedrag van een bestuur dat haar zin wil doordrijven. De fusie moest en zou er komen. Nu de minister er een stokje voor heeft gestoken, blijft het provinciebestuur volharden in het eigen gelijk. Partijen beschuldigen elkaar over en weer van leugens, framing en niet integer handelen. Daar is Scherpenzeel niet mee geholpen en de rest van Gelderland ook niet. Alles moet boven water komen, dan kunnen we er van leren en zorgen dat dit nooit meer gebeurt. Anders is het beeld dat blijft hangen dat van een autoritair provinciebestuur dat niet naar de mensen, niet naar bestuurskundigen en zelfs niet naar collega-bestuurders luistert.”

Samen met PVV, FvD, PvdD en 50PLUS stelt de SP daarom voor dat de Staten zelf een onderzoek starten. Dit is vergelijkbaar met een parlementaire enquête van de Tweede Kamer. Portegies: “Wat de SP betreft moet de onderste steen bovenkomen. Is het proces integer verlopen? Zijn wij als volksvertegenwoordigers goed en eerlijk geïnformeerd? Is de commissaris zijn boekje te buiten gegaan door bijvoorbeeld een te ‘lastige’ burgemeester de laan uit te sturen? Daar mag geen twijfel over blijven bestaan.”