Gelderland

Tijdens de statenvergadering van 3 december heeft gedeputeerde Van Haaren een statenbrede motie van afkeuring (en van treurnis) gekregen. Ze had geld uitgegeven zonder toestemming van provinciale staten en trok daarna niet meteen aan de bel.

In een spannend debat waarin coalitie en oppositie aanvankelijk tegenover elkaar stonden kwam het er uiteindelijk dan toch van. Het gedrag van gedeputeerde Van Haaren (CDA) die in het dossier Hart van Dieren al eerder fouten maakte, leidde tot een door alle satenleden gesteunde motie waarin het gedrag van deze bestuurder werd afgekeurd en betreurd. Vijf vragen aan SP fractievoorzitter Eric van Kaathoven.

Hoe heeft het zover kunnen komen?
Het hoofd van de gedeputeerde was volgens haar eigen zeggen bij andere dingen. Zij was vooral bezig met hoe het door Den Haag toegezegde geld voor de oplossing van de verkeersproblemen in Dieren te behouden na het mislukken van het project Hart voor Dieren. Ze vergat toestemming te vragen voor het geld dat nodig was voor het starten van een vervolgproject (inclusief het inhuren van adviesbureaus). Die werkzaamheden, die trouwens op zich op steun van vrijwel alle statenfracties kunnen rekenen ook de steun van de SP, startten dus zonder toestemming. Toen de gedeputeerde zich van deze fout bewust werd (maanden geleden) had ze daarover provinciale staten meteen moeten informeren. Ook dat deed ze niet.

Is dat zo erg dan?
Ja. Het raakt de fundamenten van de provinciale democratie. Provinciale staten hebben het zogenaamde budgetrecht. De volksvertegenwoordigers bepalen waar het geld aan uitgegeven wordt en niet het dagelijkse bestuur, het college van gedeputeerde staten. En geld uitgeven zonder toestemming dat mag natuurlijk nergens. Een grove fout dus!
Maar door nadat ze achter deze fout kwam niet meteen aan de bel te trekken beging ze een tweede zware politieke fout. Ze schond de actieve informatieplicht die de gedeputeerden hebben. Zij moeten als er belangrijke zaken spelen, provinciale staten hiervan meteen op de hoogte stellen. Logisch want als je niet geinformeerd wordt, kun je als statenlid ook je controlerende taak niet goed vervullen.

Is dit de eerste keer dat het misgaat?
Nee. In het megaproject Hart van Dieren bleek eerder dat er miljoenentekorten waren ontstaan en dat de gedeputeerde veel te laat ingreep. Uiteindelijk moest het project worden afgeblazen terwijl er zelfs al mensen hun huis hadden moeten verkopen. Dat late ingrijpen, leidde begin 2008 tot een interpellatiedebat waarin D66 en SP een motie van afkeuring indienden.
(Zie motie van afkeuring Hart van Dieren)

Wat was het oordeel van de SP fractie?
Voor ons was meteen duidelijk dat dit een ernstige zaak is en dat excuses alleen niet voldoende zouden zijn, zeker nu het al de tweede keer is. Dezelfde gedeputeerde, hetzelfde dossier. Die excuses zijn er overigens wel gekomen, hoor en dat is netjes. Maar we moeten niet naar een sorrydemocratie ook provinciaal niet. Zo van: er gaat wat mis, de gedeputeerde zegt 'sorry' en alles gaat weer gewoon door. We hebben overleg gehad, in eerste instantie vooral met aanvrager van het debat Martijn Leisink van D66 en hebben gezamenlijk een motie van afkeuring ingediend. In mijn bijdrage heb ik daarbij gezegd dat wat de SP betreft de regel geldt: three strikes is out. Dus de volgende keer als de gedeputeerde weer in de fout gaat, dan zeggen we het vertrouwen in haar op. In eerste instantie leek die motie het trouwens niet te gaan halen en leek het politiek gezien met een sisser af te lopen.

Wat gebeurde er?
D66 las een mailtje voor waaruit bleek dat de coalitie alles al in achterkamertjes had dichtgetimmerd. Zij zouden met een minder vergaande motie komen waarin ze de fouten betreuren. Dat mailtje veroorzaakte veel commotie. Toen is er eerst stevig debat gevoerd over die motie, er volgende een paar schorsingen en daarin bleek dat ook andere oppositiepartijen, geschrokken ook van de achterkamertjesdeal die uit het mailtje bleek, een stevige motie wilden steunen. Een poging om beide moties (die van de oppositie en van de coalitie) in elkaar te schuiven zodat er brede steun voor zou komen, slaagde tijdens een laatste schorsing. Dat betekent dat de gedeputeerde een gele kaart van de staten gekregen heeft. Inhoudelijk staan de staten achter haar inzet voor een oplossing van de verkeersproblemen in Dieren maar ze mag geen nieuwe fouten meer maken.

Naar Den Haag voor behoud geld Dieren
Commotie in Staten door uitgelekte e-mail